 |
| Đầu năm Kỷ Hợi, 2019, trong một siêu thị ở Perth, Australia |
Dân Việt ta có “truyền thống” đầu năm âm lịch nào thì thường kể chuyện con giáp của năm đó.
***
Cách đây đúng 60 năm _ 1959, năm Kỷ Hợi _ tôi tình cờ đọc được câu chuyện này trong tập san Quê Hương Nam Định do thầy Đỗ Tiến Phán tặng bố tôi, vì cả hai người đều là đồng hương Nam Định. Thầy Phán là người khai tâm cho tôi, vỡ lòng cho tôi. Thầy sinh năm 1896, tuổi Bính Thân.
 |
| Một lần đến viếng mộ thầy, 1996, Montpellier, France |
Nay tôi vẫn nhớ rất rõ câu chuyện đọc được này. Đầu năm Hợi đọc chuyện Heo _ người Nam gọi con Hợi là con Heo, còn người Bắc gọi con Hợi là con Lợn _ thật thú vị. Có điều, một thứ bánh đặc trưng của riêng người miền Nam lại gọi là “bánh da lợn” chứ không ai gọi là “bánh da heo” bao giờ. Chịu!
Hồi đó … trong một làng quê (ngoài Bắc), có một ông thầy bói … khá giỏi. Trong làng, ai cần xem quẻ về tình duyên, gia đạo đều tìm đến thầy. Sau đó một thời gian, gia chủ thường quay lại biếu thầy, khi thì vài cân gạo, khi thì con gà, con vịt, nải chuối …
Trong làng có một chàng thanh niên vô công rỗi nghề lại có tính rắn mắt, nghịch ngợm. Anh chàng cho rằng ông thầy bói này thực ra chỉ là thầy bói mò, chẳng qua gặp may, “chó ngáp phải ruồi”, đoán đúng vài quẻ nên dân làng quý mến, thế thôi, chứ chẳng tài cán gì cả. Vì thế chàng trai này tìm cách lập mưu lật tẩy ông thầy bói, làm bẽ mặt ông ta trước dân làng cho bõ ghét, thế thôi.
Một hôm, anh ta ghé qua nhà ông thầy bói, phịa đại một giấc mơ nào đó:
- Thưa thầy, tối qua tôi nằm mơ thấy lợn kêu, chẳng hiểu đây là điềm gì. Nhờ thầy giải cho một quẻ.
Ông thầy bói trầm ngâm một lát rồi nói.
- Ngày mai anh cứ ở nhà, đừng đi đâu cả. Thế nào cũng có người biếu anh món ăn gì đó.
Anh ta ra về, bụng bảo dạ: “Đúng là lão bói mò, mình phịa chuyện nằm mơ, thế mà cũng vờ vịt trầm ngâm bói quẻ … Ngày mai mà không ai biếu cho món gì ăn thì ta đến đây bêu riếu cho một trận chừa thói đoán mò!”
Tuy thế, ngày hôm sau anh ta vẫn ở trong nhà. Tình thực thì anh ta thất nghiệp, có công việc gì đâu mà phải ra ngoài đâu.
Chiều đến, nhà hàng xóm cho thằng nhỏ chạy qua nhà anh chàng:
- Bố cháu mời chú qua nhà ăn giỗ ông cháu ạ!
Chàng được một bữa bĩnh bầu.
Sau bữa giỗ về nhà, anh chàng trầm ngâm: “Lão bói mù này chẳng qua đoán mò, làng quê thì thiếu gì giỗ chạp, chẳng giỗ bố mẹ thì cũng giỗ ông bà cụ kỵ quanh năm suốt tháng chứ có phải là biến cố hiếm hoi gì đâu.”
Tuần sau anh chàng lại đến nhà ông thầy bói:
- Thầy bói thật đúng, hôm ấy tôi được mời ăn giỗ. Nhưng thưa thầy, đêm qua tôi lại nằm mơ thấy lợn kêu. Chẳng hiểu lại báo điềm gì chăng?
Thầy bói lại trầm ngâm:
- Ngày mai anh cứ ở nhà, đừng đi đâu cả. Thế nào cũng có người biếu anh quần áo, vải vóc gì đó.
Anh ta lại ra về, bụng bảo dạ: “Hóa ra lão đoán thế mà trúng phóc. Cứ để xem, nếu may mắn lão bói trúng lần nữa thì mình cũng được quà chứ mất mát gì đâu mà lo …”
Chàng lại bó gối nằm nhà, đại lãn chờ sung. Chiều đến có người bạn nối khố đi làm phương xa về thăm quê nhà, ghé qua tặng anh chàng một chiếc khăn nhiễu tuyệt đẹp.
“Ơ hay! Anh chàng nghĩ thầm, lão bói mò này bói lại đúng lần nữa, mà bói toàn điềm lành. Để xem, quá tam ba bận, chó không thể ngáp trúng ruồi mãi. Để xem …”
Mấy tuần sau anh chàng lại mò đến nhà ông thầy bói:
- Thầy quả thật là tài. Chẳng hiểu sao đêm qua tôi vẫn nằm mơ thấy lợn kêu …
Thầy bói lại trầm ngâm. Một lát sau chợt nghiêm nét mặt:
- Lần này không ổn rồi. Ngày mai chết sống gì anh phải ở trong nhà, chớ có đi đâu. Thiên hạ họ đánh cho thiệt thân lại còn mang tiếng xấu …
Anh ta ra về, chột dạ: “Lão này bói hai lần đều trúng phóc. Lần này lão bói ra quẻ xấu, biết đâu lại đúng thì … bỏ mẹ!”
Hôm sau anh ta cố thủ trong nhà, cửa đóng then cài mong cho tai qua nạn khỏi.
Ngày êm ả trôi qua. Xế chiều, anh ta chợt thấy dấm dẳn đau bụng, định chạy ra … đồng nhưng nhớ lời ông thầy bói dặn, không được xuất … gia nên vừa ra đến cổng lại quay vào nhà ngay. Cầm cự đến xâm xẩm tối thì không còn cố thủ được nữa. Ông bà đã phán rồi: “Việc quan còn day dứt, chứ việc c… phải đi ngay”! Thế là anh chàng ba chân bốn cẳng phóng thẳng ra đồng. Giữa đường thì … vỡ trận. Anh chàng đánh liều tạt thẳng vào một căn nhà bên đường. Đến cổng thì không chịu thêm được nữa. Một liều ba bảy cũng liều, thế là chàng tuột đại quần, … xóm xổ ra ngay giữa cổng.
Bất ngờ trong nhà có người đi ra, thấy anh chàng này thiếu … văn hóa nên chụp lấy cây gậy làm chàng ta kéo quần chạy mất dép. Rất may lúc ấy trời chạng vạng nên anh chàng không bị nhận diện.
Cả tuần sau mới hoàn hồn, anh chàng mới lò dò đến nhà ông thầy bói kể lại sự tình.
- Thưa thầy, tôi tự hỏi làm sao thầy giải cả ba giấc mơ giống nhau đều đúng phóc như vậy.
Lần này thì thầy bói mỉm cười.
- Có gì khó đoán đâu. Này nhé, lần đầu anh nằm mơ thấy lợn kêu, lợn kêu nghĩa là nó đói, mà nó đói thì phải cho nó ăn chứ. Ấy là anh được mời đi ăn giỗ. Lợn đã no rồi mà vẫn cứ kêu thì hẳn là nó lạnh, vì thế phải đắp chăn cho nó ấm thì nó mới ngủ được. Đó là lần thứ hai anh được tặng chiếc khăn nhiễu. Đã no, đã ấm mà con lợn vẫn cứ kêu thì nhất định đây là lợn hư, phải đánh nó thôi!
Anh chàng đăm chiêu rồi gục gặc đầu thông hiểu, thán phục. Anh cảm ơn ông thầy bói rồi kiếu từ.
Trên đường về, bỗng dưng mặt anh chàng đực mẫm ra: “Cơ mà, cả ba giấc mơ thấy lợn kêu mình đều phịa ra cả, chứ có phải mộng mị thực sự gì đâu, tại sao lão ta lại giải mộng hoàn hảo đến như vậy?”
Perth, Australia, ngày mồng 6 tết năm Kỷ Hợi.
Phùng Ngọc Cửu
***
Hồi đó … trong một làng quê (ngoài Bắc), có một ông thầy bói … khá giỏi. Trong làng, ai cần xem quẻ về tình duyên, gia đạo đều tìm đến thầy. Sau đó một thời gian, gia chủ thường quay lại biếu thầy, khi thì vài cân gạo, khi thì con gà, con vịt, nải chuối …
Trong làng có một chàng thanh niên vô công rỗi nghề lại có tính rắn mắt, nghịch ngợm. Anh chàng cho rằng ông thầy bói này thực ra chỉ là thầy bói mò, chẳng qua gặp may, “chó ngáp phải ruồi”, đoán đúng vài quẻ nên dân làng quý mến, thế thôi, chứ chẳng tài cán gì cả. Vì thế chàng trai này tìm cách lập mưu lật tẩy ông thầy bói, làm bẽ mặt ông ta trước dân làng cho bõ ghét, thế thôi.
Một hôm, anh ta ghé qua nhà ông thầy bói, phịa đại một giấc mơ nào đó:
- Thưa thầy, tối qua tôi nằm mơ thấy lợn kêu, chẳng hiểu đây là điềm gì. Nhờ thầy giải cho một quẻ.
Ông thầy bói trầm ngâm một lát rồi nói.
- Ngày mai anh cứ ở nhà, đừng đi đâu cả. Thế nào cũng có người biếu anh món ăn gì đó.
Anh ta ra về, bụng bảo dạ: “Đúng là lão bói mò, mình phịa chuyện nằm mơ, thế mà cũng vờ vịt trầm ngâm bói quẻ … Ngày mai mà không ai biếu cho món gì ăn thì ta đến đây bêu riếu cho một trận chừa thói đoán mò!”
Tuy thế, ngày hôm sau anh ta vẫn ở trong nhà. Tình thực thì anh ta thất nghiệp, có công việc gì đâu mà phải ra ngoài đâu.
Chiều đến, nhà hàng xóm cho thằng nhỏ chạy qua nhà anh chàng:
- Bố cháu mời chú qua nhà ăn giỗ ông cháu ạ!
Chàng được một bữa bĩnh bầu.
Sau bữa giỗ về nhà, anh chàng trầm ngâm: “Lão bói mù này chẳng qua đoán mò, làng quê thì thiếu gì giỗ chạp, chẳng giỗ bố mẹ thì cũng giỗ ông bà cụ kỵ quanh năm suốt tháng chứ có phải là biến cố hiếm hoi gì đâu.”
Tuần sau anh chàng lại đến nhà ông thầy bói:
- Thầy bói thật đúng, hôm ấy tôi được mời ăn giỗ. Nhưng thưa thầy, đêm qua tôi lại nằm mơ thấy lợn kêu. Chẳng hiểu lại báo điềm gì chăng?
Thầy bói lại trầm ngâm:
- Ngày mai anh cứ ở nhà, đừng đi đâu cả. Thế nào cũng có người biếu anh quần áo, vải vóc gì đó.
Anh ta lại ra về, bụng bảo dạ: “Hóa ra lão đoán thế mà trúng phóc. Cứ để xem, nếu may mắn lão bói trúng lần nữa thì mình cũng được quà chứ mất mát gì đâu mà lo …”
Chàng lại bó gối nằm nhà, đại lãn chờ sung. Chiều đến có người bạn nối khố đi làm phương xa về thăm quê nhà, ghé qua tặng anh chàng một chiếc khăn nhiễu tuyệt đẹp.
“Ơ hay! Anh chàng nghĩ thầm, lão bói mò này bói lại đúng lần nữa, mà bói toàn điềm lành. Để xem, quá tam ba bận, chó không thể ngáp trúng ruồi mãi. Để xem …”
Mấy tuần sau anh chàng lại mò đến nhà ông thầy bói:
- Thầy quả thật là tài. Chẳng hiểu sao đêm qua tôi vẫn nằm mơ thấy lợn kêu …
Thầy bói lại trầm ngâm. Một lát sau chợt nghiêm nét mặt:
- Lần này không ổn rồi. Ngày mai chết sống gì anh phải ở trong nhà, chớ có đi đâu. Thiên hạ họ đánh cho thiệt thân lại còn mang tiếng xấu …
Anh ta ra về, chột dạ: “Lão này bói hai lần đều trúng phóc. Lần này lão bói ra quẻ xấu, biết đâu lại đúng thì … bỏ mẹ!”
Hôm sau anh ta cố thủ trong nhà, cửa đóng then cài mong cho tai qua nạn khỏi.
Ngày êm ả trôi qua. Xế chiều, anh ta chợt thấy dấm dẳn đau bụng, định chạy ra … đồng nhưng nhớ lời ông thầy bói dặn, không được xuất … gia nên vừa ra đến cổng lại quay vào nhà ngay. Cầm cự đến xâm xẩm tối thì không còn cố thủ được nữa. Ông bà đã phán rồi: “Việc quan còn day dứt, chứ việc c… phải đi ngay”! Thế là anh chàng ba chân bốn cẳng phóng thẳng ra đồng. Giữa đường thì … vỡ trận. Anh chàng đánh liều tạt thẳng vào một căn nhà bên đường. Đến cổng thì không chịu thêm được nữa. Một liều ba bảy cũng liều, thế là chàng tuột đại quần, … xóm xổ ra ngay giữa cổng.
Bất ngờ trong nhà có người đi ra, thấy anh chàng này thiếu … văn hóa nên chụp lấy cây gậy làm chàng ta kéo quần chạy mất dép. Rất may lúc ấy trời chạng vạng nên anh chàng không bị nhận diện.
Cả tuần sau mới hoàn hồn, anh chàng mới lò dò đến nhà ông thầy bói kể lại sự tình.
- Thưa thầy, tôi tự hỏi làm sao thầy giải cả ba giấc mơ giống nhau đều đúng phóc như vậy.
Lần này thì thầy bói mỉm cười.
- Có gì khó đoán đâu. Này nhé, lần đầu anh nằm mơ thấy lợn kêu, lợn kêu nghĩa là nó đói, mà nó đói thì phải cho nó ăn chứ. Ấy là anh được mời đi ăn giỗ. Lợn đã no rồi mà vẫn cứ kêu thì hẳn là nó lạnh, vì thế phải đắp chăn cho nó ấm thì nó mới ngủ được. Đó là lần thứ hai anh được tặng chiếc khăn nhiễu. Đã no, đã ấm mà con lợn vẫn cứ kêu thì nhất định đây là lợn hư, phải đánh nó thôi!
Anh chàng đăm chiêu rồi gục gặc đầu thông hiểu, thán phục. Anh cảm ơn ông thầy bói rồi kiếu từ.
Trên đường về, bỗng dưng mặt anh chàng đực mẫm ra: “Cơ mà, cả ba giấc mơ thấy lợn kêu mình đều phịa ra cả, chứ có phải mộng mị thực sự gì đâu, tại sao lão ta lại giải mộng hoàn hảo đến như vậy?”
Perth, Australia, ngày mồng 6 tết năm Kỷ Hợi.
Phùng Ngọc Cửu
