Bên sông

Bên bờ sông Loire. Tháng 3, 1997

Lâu đài Amboise và sông Loire. Tháng 3, 1997

Lâu đài Amboise nhìn xuống dòng sông Loire. Nước trắng xóa dội vào chân cầu trắng xóa, tôi chợt liên tưởng đến vần thơ mình yêu thích.

CÕI NGHÌN TRÙNG

Mai mốt em về đâu
Con sông nước chảy trắng chân cầu
Tiếng hát già nua người bạn cũ
Đêm dài muôn thuở buộc lòng nhau.
…
                                      Hoàng Trúc Ly

Bóng kỷ niệm chỉ là ảo ảnh, nhưng thi sỹ vẫn cứ …

DE CE PONT

De ce pont où tu te penchas
J’ai jeté ce soir mes filets
Pour reprendre à l’eau ton image.
                                      (Pierre-René Favre _ 1901-1949)

BÊN CẦU

Hôm nao đứng bên cầu
Nhìn sông em cúi đầu.
Chiều nay anh thả lưới
Vớt lại dáng yêu kiều
                     Lãng Nhân _ Phùng Tất Đắc dịch

Bên kia bờ, vùng dĩ vãng mịt mờ khói sương

GỞI NGƯỜI EM


Tôi đứng bên này bờ dĩ vãng
Thương về con nước ngại ngùng xuôi.
…
                                     Hoàng Trúc Ly

Sông vẫn là nơi chất chứa kỷ niệm

NGỒI LẠI BÊN CẦU

…

Quá khứ đó dòng sông em sẽ ngủ
Giấc chiêm bao nguyên vẹn có bao giờ
Ta sẽ gặp trong ý tình vũ bão
Con thuyền hồn trở lại bến hoang sơ.

Rồi em lại ra đi như đã đến
Dòng sông kia vẫn cứ chảy xa mù
Ta ngồi lại bên cầu thương dĩ vãng
Nghe giữa hồn cây cỏ mọc hoang vu.
                                     Hoài Khanh

Lau lách lay động …

TRÔNG THEO

Bến sông này, bến sông này
Trăng xưa lạnh xuống hàng cây gục đầu
Người xưa chừ biết là đâu
Này trăng gió cũ này câu giã từ
Lối đi vàng nhạt mùa thu
Nghe lau lách động niềm u uất buồn.
…
                                     Hoài Khanh

Hồn thi sỹ với bến bờ dĩ vãng, vốn vẫn luôn là bạn cố tri.

Con sông nào đã xa nguồn
Thì con sông ấy sẽ buồn với tôi.
…
                                     Hoài Khanh

Người đi, người ngóng bên bờ

BẾN CŨ


Bến ấy ngày xưa người đi, vấn vương biệt ly
Gió cuốn muôn phương về đây, thấy bóng người về hay chăng.
…

Bến cũ chiều sương chờ mong, vấn vương lòng ta
Gió cuốn mây trôi về đâu, cố nén sầu lòng bao năm.

Lời mở đầu và kết thúc bản nhạc tiền chiến “Bến cũ” (1946) của nhạc sỹ Anh Việt đã rung lên một thời hoài niệm.

Tình vẫn quyện theo gót chân tang bồng lãng du, cho dù đi xa nhưng vẫn nhớ đến và gìn giữ hình bóng ai đó suốt chặng đường đời: “Anh không giữ trong tay một kho tàng hay một danh vọng nào cả. Anh chỉ giữ có hình ảnh một buổi chiều, khi nắng vàng nhuộm mái tóc em” _ Dạ Chung-Hoàng Vĩnh Lộc. Đề tựa đẹp như thơ cho bài hát “Hình ảnh một buổi chiều” của Lâm Tuyền, hoài công phiêu bạt để cuối cùng dừng bước giang hồ tìm về chốn xưa, về con sông dĩ vãng để lại mong ngóng …

TIẾNG THỜI GIAN 
 
…
Mùa đông xưa rét mướt, bên sông ngừng chân.
Chờ ai trong tê tái, lắng nghe chuông than.
…
                                    Nhạc Lâm Tuyền- Lời Dạ Chung

Paris hoa lệ, lộng lẫy, nhưng vẫn cổ kính, và đầy nét lãng mạn. Paris nổi tiếng không chỉ với những công trình kiến trúc làm du khách say mê mà còn cả dòng sông Seine với rất nhiều chiếc cầu, mỗi chiếc cầu có một vẻ đẹp riêng biệt cùng tuổi đời nhiều thế kỷ. Một trong những chiếc cầu đã trở nên vô cùng nổi tiếng, không phải vì tuổi đời hay vẻ đẹp của nó lấn lướt các chiếc cầu kia, mà chính bởi nó là chứng nhân của một mối tình tan vỡ được hồi tưởng lại bằng bài thơ bất hủ “Le pont Mirabeau”.

Tấm biển trên cầu Mirabeau ở Paris
ghi lại những dòng đầu bài thơ của
Apollinaire cùng chữ ký của thi sỹ.

Guillaume Apollinaire (1880-1918) sáng tác bài thơ này năm 1912, trích từ tập thơ Alcools xuất bản năm 1913 đã gây nhiều cảm xúc đối với nhiều người. Những ai yêu thơ Apollinaire, nếu có dịp đến Paris đều muốn một lần đến bên chiếc cầu này để cảm nhận nỗi vô vọng da diết của một cuộc tình ngắn ngủi, ly tan giữa ông và nữ họa sỹ Marie Laurencin (1885-1956). Âm hưởng bài thơ, qua dòng nước sông Seine chảy dưới cầu, liền mạch không chấm không phẩy, lững lờ và lạnh lùng trôi như dòng thời gian không trì hoãn, chẳng níu kéo, để mặc ai đó ngồi lại với vùng quá khứ lê thê qua dòng đời lặng lẽ, chậm chạp, đơn điệu, đêm xuống, giờ điểm.

Con sông đôi bờ. Dòng nước lững lờ trôi, mang theo dĩ vãng xa tít mù. Bờ bên này, ai đó ở lại với trạng thái tiếc nuối, ray rứt khôn nguôi: Les jours s’en vont, je demeure _ Ngày tháng biệt ly riêng ta còn ngồi lại.

LE PONT MIRABEAU


Sous le pont Mirabeau coule la Seine
Et nos amours
Faut-il qu’il m’en souvienne
La joie venait toujours après la peine

Vienne la nuit sonne l’heure
Les jours s’en vont je demeure

Les mains dans les mains restons face à face
Tandis que sous
Le pont de nos bras passe
Des éternels regards l’onde si lasse

Vienne la nuit sonne l’heure
Les jours s’en vont je demeure

L’amour s’en va comme cette eau courante
L’amour s’en va
Comme la vie est lente
Et comme l’espérance est violente

Vienne la nuit sonne l’heure
Les jours s’en vont je demeure

Passent les jours et passent les semaines
Ni temps passé
Ni les amours reviennent
Sous le pont Mirabeau coule la Seine

Vienne la nuit sonne l’heure
Les jours s’en vont je demeure
                                   Guillaume Apollinaire 


CẦU MIRABEAU

Dưới cầu Mirabeau dòng Seine khắc khoải
Còn mối tình đôi ta
Anh có nên nhớ lại
Niềm vui mãi đến sau nỗi thống khổ

Đêm hãy đến giờ hãy đổ
Ngày tháng biệt ly riêng ta còn ngồi lại

Tay trong tay nhìn nhau ái ngại
Dưới kia
Nhịp cầu hai vòng tay ta vòi vọi
Sóng nước mệt mỏi thoáng nhìn ánh mắt thiên thu

Đêm hãy đến giờ hãy đổ
Ngày tháng biệt ly riêng ta còn ngồi lại

Tình biệt ly như dòng nước xuôi nhẹ
Tình biệt ly
Nhưng sao dòng đời quá lặng lẽ
Cùng hoài bão sao quá mãnh liệt

Đêm hãy đến giờ hãy đổ
Ngày tháng biệt ly riêng ta còn ngồi lại

Dòng thời gian thời gian trôi mãi
Riêng quá khứ
Cùng tình yêu không ngoái lại
Dưới cầu Mirabeau dòng Seine khắc khoải

Đêm hãy đến giờ hãy đổ
Ngày tháng biệt ly riêng ta còn ngồi lại
                                   Phùng Ngọc Cửu dịch, 1988.

Cầu Mirabeau, Paris
Ảnh Trần Dzung, 26/6/2014

Bên bờ sông Seine, ngày 22-12, 1996